Okulda Öğrenme bağlamında paradigma değişimi
Okulda öğreneme konusunda açıkça bir anlayış değişimine ihtiyaç vardır. Bu değişimin sağlanması için öncelikle okulun mevcut işlevlerinin sorgulanması ve geliştirilmesi gerekir. Şekil 1’de görüldüğü gibi eğitim sisteminin üç temel işlevi olması gerekmektedir. Eğitim sisteminin ilk işlevi “eğitim programı ile kazandırılması öngörülen bilgi, beceriler ve duyuşsal özellikleri kazandırmasıdır.” Eğitim sisteminin ilk işlevi kapsamında öngörülen bu özelliklerin okulda öğrenme çalışmaları aracılığı ile öğrencilere kazandırılmasında yetersizlikler vardır. Okullar üzerine odaklandıkları birinci işlevlerini gerçekleştirmedikleri açıkça görülmektedir. Bu nedenle, eğitim sistemi bu işlevini gerçekleştirmede yetersiz kaldığı için dershaneler, eğitim için yapılan bireysel harcamaların ve zamanın artması özel dersler ve kurslar gibi çarpık yapılar eğitim sisteminin ve okulların işlevlerini üstlenmişlerdir.
Şekil 1. Eğitim sistemlerinin işlevleri
Eğitimin ikinci işlevi öğrencilere günlük yaşam becerilerini kazandırmaktır. Bunlar “bilim okuryazarlığı, iletişim, bedensel ihtiyaçların sağlıklı biçimde giderilmesi, beslenme alışkanlığı, sağlıklı kalma, çevre ve teknoloji becerileri” gibi bireyin günlük yaşamı için gerekli becerileri kapsaması gerekmektedir. Eğitim sistemlerinin ikinci işlevlerini gerçekleştirmede de oldukça başarısız oldukları görülmektedir. Okulların özellikle beslenme alışkanlığı, sağlıklı kalma, çevre, bilim okuryazarlığı, teknoloji kullanımı, iletişim gibi konularda öğrencilere olumlu katkılar getirmediği açıkça ortadır. Eğitim sistemlerinden beklenilen öğrencilere mevcut eğitim programında öngörülen istendik davranışları ve günlük yaşam becerilerini kazandırmakla sınırlı değildir.
Eğitim sisteminin üçüncü işlevi ise bireylere okul dışındaki yaşantılarında öğrenmelerini sürdürecek öğrenme becerilerini kazandırmaktır. Eğitim sistemlerinin üçüncü işlevi bağlamında hem öğreticilere hem de öğrencilere “Kendi Kendine Öğrenme Becerilerinin” kazandırılması gerekmektedir. Eğitim sisteminin üçüncü işlevine mevcut eğitim sistemlerinde hiç yer verilmemektedir.
Eğitim sisteminin üçüncü işlevi bireyin hem okul içinde hem de okul dışında yaşamboyu öğrenme, yaparak yaşayarak öğrenme ve aktif öğrenmenin gerçekleşmesi için gerekli olan öğrenme becerilerinin kazandırılmasını kapsamaktadır. Öğrenme hakkında farkındalığı olmayan, öğrenme biçimlerini bilmeyen öğrenen ve öğreten ile yaşamboyu öğrenme, yaparak yaşayarak öğrenme ve aktif öğrenme gerçekleştirilmez. Eğitimin üçüncü işlevini gerçekleştirmiş olması eğitim sisteminin birinci ve ikinci işlevlerin gerçekleştirmesini de kolaylaştıracaktır.